Onderzoek: rooster belangrijker dan geld voor zorgprofessionals

'Ga het gesprek aan. Het kan veel goeds opleveren!'

Kan een bonus zorgprofessionals verleiden tot meer werken? Dat liet VWS onderzoeken door adviesbureau Berenschot.

Professionals in de zorg werken volgens hun contract minder uren dan het Nederlands gemiddelde. Het idee van een bonus als stimulans om meer uren of zelfs voltijd te werken is al langer onderwerp van discussie. Een bonus lijkt misschien een aantrekkelijk idee, maar roept ook de nodige vragen en bezwaren op. Dat was de aanleiding voor dit onderzoek.

14 juli 2023

Rooster belangrijker dan geld

De onderzoekers van Berenschot concluderen dat een bonus niet genoeg is om zorgprofessionals te motiveren tot grotere contracten. Voor veel van hen is een goed rooster dat past bij hun privéleven belangrijker dan extra geld. Bovendien heeft ongeveer 60% van de respondenten nooit een gesprek gehad met hun leidinggevende over de mogelijkheid om meer te werken. Daar ligt dus nog een grote kans voor organisaties om het gesprek aan te gaan.

Deze conclusie sluit aan bij de visie van Het Potentieel Pakken: meer werken kan, mits het aantrekkelijk is. Een goed rooster is cruciaal voor het werven en behouden van medewerkers; daar hoort ook bij dat ze langere diensten kunnen draaien. Daarom richten we ons in onze intensieve HPP-verandertrajecten op roostering.

Waarom de voltijdsbonus niet volstaat

‘Gesprek vindt niet plaats’

Onderzoeker Geert Jan Buisman: ‘Enerzijds lijken professionals geïnteresseerd in een bonus, anderzijds zijn dit vaak mensen die al de wens hadden om meer te werken. En daar wringt de schoen. De wens is niet altijd bekend bij de werkgever of deze ziet, niet de ruimte om deze te vervullen. Wat ons is opgevallen is dat het gesprek over meer uren werken vaak niet plaatsvindt. En als dit wel gebeurt, leidt dit ook in veel gevallen tot een gewenste verandering.

‘Kortom, bonus of niet, voor meer uren werken (of juist niet) start het gesprek aan met je leidinggevende. Of als organisatie, organiseer dit gesprek. Het kan veel goeds opleveren!’

Minister Helder noemt Het Potentieel Pakken in haar Kamerbrief

Minister Conny Helder noemt in haar reactie op het onderzoek ook stichting Het Potentieel Pakken:

Dat werkgevers het gesprek aangaan met hun personeel over contractuitbreiding en een goede werk-privé balans, past ook bij de aanpak van stichting Het Potentieel Pakken. Deze stichting wordt ondersteund door VWS om contractuitbreidingen bij zorgorganisaties via verandertrajecten op de kaart te zetten. Dat doen ze door zorgorganisaties actief bij deze verandering te ondersteunen en dit ook binnen de organisatie te borgen. Per 1 juni 2023 zijn 31 van dit soort trajecten afgerond. Hiernaast organiseren zij over hetzelfde thema ook bootcamps waar zorgorganisaties aan deel kunnen nemen om zelf aan de slag te gaan met contractuitbreiding. Inmiddels hebben meer dan 100 zorgorganisaties dit gedaan.

Minister Helder in Kamerbrief

Meer conclusies uit het onderzoek

Het beeld dat een aanzienlijke groep professionals meer wil werken, wordt bevestigd. Dit beeld bestaat al langer, hetgeen illustreert dat grotere contracten in de praktijk niet altijd makkelijk te realiseren zijn.
Een deel van de zorgprofessionals lijkt gevoelig voor een groter contract in ruil voor een bonus. Het animo is echter een stuk groter in het geval respondenten aangeven sowieso al meer uren te willen werken.
De vraag blijft of een bonus voldoende is om tot grotere contracten te komen. Er is voor organisaties nog een wereld te winnen. Een groot deel van de respondenten geeft namelijk aan dat een rooster waarmee werk en privé te combineren zijn, belangrijker is dan een bonus. Wanneer contractuitbreiding is besproken, heeft dit in circa 40% van de gevallen geleid tot een groter contract. Echter, zo’n 60% van de respondenten verklaart geen gesprek te hebben gehad over contractuitbreiding.
Werkgevers zijn vaak kritisch over een bonus en willen deze afweging zelf kunnen maken. Het is primair aan de sociale partners om afspraken te maken over het geheel aan arbeidsvoorwaarden, en daarmee ook omtrent de afweging of een meerurenbonus hierin past. Er bestaat onder werkgevers weinig animo voor een overheidsmaatregel gericht op een bonus.

Nieuwsbericht Berenschot Het onderzoek